HİJYEN İÇİN YÜZME HAVUZU BAKIMI
Bir havuzda hijyeni sağlamak için,
İlk olarak yüzme havuzunun kimyasal dengesi sağlanmalıdır,
İkincisi havuzu toz, yaprak, çeşitli partiküller ve yabancı maddelerden arıtmamız gereklidir.
Havuz Kimyasalları,
Havuzun kimyasal dengesini oluşturmak için kullanılan çeşitli kimyasal ürünlerdir. Havuz suyunun sık sık tahlilleri yapılmalı, Tahlillerin sonuçlarına göre havuz kimyasalları kullanılmalıdır.
Ayrıca, özel durumlarda ilave kimyasallar gerekebilir; havuzda renk oluşumu, su bulanması gibi.
Filtrasyon veya Sirkülasyon Sistemi.
Yüzme havuzunda bulunan yabancı maddeleri ve fiziksel kirlilikleri arıtmak için kurulan pompa ve filtrelerden oluşan sisteme sirkülasyon sistemi denir. Bu sistem havuz suyunun filtrelerden geçerek, fiziksel olarak arıtılmasını sağlar. Bu olaya filtrasyon diyebiliriz. Sirkülasyon sistemi çalışmıyor ise veya çeşitli sorunlardan dolayı az çalışıyor ise, havuz kimyasallarından yeterince verim alınamaz.
Filtrasyon sistemine destek vermek amacıyla havuz fırçalanır ve dip süpürgesi yapılır. Bunun yanı sıra, filtreler ters yıkama ile temizlenmelidir. Filtrenin kumu, torbası veya kartuşu temizlenme ve aralıkla değiştirilme ihtiyacı taşır.
SÜREKLİ DEZENFEKSİYON ENFEKSİYON RİSKİNİ AZALTIR
Sürekli dezenfeksiyon için,
1- Ph’ ı dengede tutun, 7,20- 7,40 aralığında tutmaya özen göstrein.
2- Klor seviyesini koruyun, açık havuzlarda 1,00-3,00 ppm kapalı hav. 1,00-1,50 ppm.
3- Yosun önleyici, çöktürücü ve berraklaştırıcı gibi yardımcı ürünleri mutlaka kullanın,
4- Haftalık fırçalama, dip süpürgesi, ters yıkama işlemlerini ihmal etmeyin.
5- Her yüzücü için günlük 50 litre havuza taze su alın.
PH NEDİR NASIL ÖLÇÜLÜR.
Havuz suyu dengesinin en önemli faktörlerinden biri pH'dır.
Klor kullanmadan önce mutlaka ph değeri dengeye getirilmelidir.
Gözlerimizin pH'ı 7.2-7.4 arasında olup, havuz için amaçladığımız değer bu değerlerdir. Klorun kullanılabilme oranı pH'a bağlı olduğu için, yüksek pH'larda klorun aktiflik oranı çok düşüktür .
Ph için Sağlık Bakanlığı 6,50- 7,80 arası ph değeri için olumlu sonuç vermektedir.
Havuzlar için ideal değeri 7.0 - 7.4 arasıdır. Bu aralıkta klor en iyi etkiyi gösterir.
Ne zaman ölçülür?
Ölçme sıklığı toplam alkalinite ve havuzun dengesine bağlıdır. Eğer toplam alkalinite istenilen değerinde ise ve pH pek değişmezse, haftada 3-4 ölçüm özel havuzlar için yeterlidir. Site havuzları veya ticari amaçlı havuzlarda ölçümler klor ile birlikte günde 3 kez yapılmalıdır.
Test kiti
Piyasada yaygın bulunan iki çeşit test kit vardır; sıvı solüsyon kullanan veya tabletli kitler. İkiside de "phenol red" adındaki kimyasal ile sonuca varırız. Tablette bulunan "klor yok edici" kimyasal daha net bir sonucu verir, sıvı solüsyonlar klordan etkilenir. Tablet ile ölçümleri tavsiye ederiz.
Düşük pH
pH düşük olduğunda aşagıdaki sorunlar olabilir;
- Sıvalı yüzeyler ve derz dolgular erir;
- Metal aksamlar korozyona uğrar;
- Sülfatlar oluşup, lekeler meydana gelir;
- Gözler ve burunlar yanar;
- Cilt kurur ve kaşınır;
- Mayolar solup yıpranabilir.
Yüksek pH
pH yükseldiğinde bu sorunlar meydana gelebilir:
- Klor etkisiz kalır ve havuz suyu bozulur;
- Kireç oluşur ve kum filtreler tıkanabilir;
- Su koyulaşır, bulanır ve parlaklığını kaybeder;
- Gözler ve burunlar yanar;
- Cilt kurur ve kaşınır.
KLOR NEDİR NASIL ÖLÇÜLÜR ?
Klor nedir ?
Klor havuzu havuz yapan kimyasaldır. Havuzdaki dezenfeksiyon ve oksidasyonu sağlar.
Son zamanlarda üzerinde çeşitli spekülasyonlar yapılsa da tüm dünyada havuz dezenfeksiyonunda kullanılan vazgeçilmez bir kimyasaldır.
Sıvı klor ve granül klor çeşitleri en çok kullanılanlarıdır. Gaz formumun kullanımı pek yaygın değildir.
Havuzunuzun durumuna göre sıvı veya granül kloru tercih edebilirsiniz. Sonuç değişmez.
Sağlık bakanlığının belirlediği ideal klor değerleri,
Serbest klor;
Kapalı havuzlar için 1,00- 1,50 ppm,
Açık havuzlar için 1,00-3,00 ppm dir.
Bağlı klor değeri ;
Açık havuz- kapalı havuz için max. 0,2 ppm dir.
Klorun iki ayrı değerini ölçmeniz gerektiğini unutmayınız.
Serbest klor, bağlı klor.
KLOR GEREKSİNİMİ
- KİMYASAL KİRLİLİK (Çevre, besleme suyu ve insan vucudundan gelen organik kirlilikler)
- FİZİKSEL KİRLİLİK
Hangi test kiti ?
Piyasada en yaygın bulunan ve en ucuz olan test kitler sıvı solüsyonlu test kitleridir. Bunlardan uzak durmanız tavsiye ederiz, çünkü klor ölçümünde kullanılan kimyasal OTO (ortho tolidine) ‘dir. OTO'nun olusturduğu birkaç sorun vardır:
1. Damla büyüklüğü standart olmayacağından doğru sonuç alamazsınız,
2. Sıcaklık da sonuç üzerinde etkilidir, ölçümde yanılabilirsiniz.
3. OTO insan ve çevre sağlığı için zararlı bir kimyasal olduğu kabul edilmiş ve Avrupa da kullanımı yasaklanmıştır.
Tabletli test kitlerin kullanımı hem kolaydır, hemde tam sonucu verir. Bir ölçüm, bir tablet ile yapıldığı için, yanılma payı yoktur ve miktarı şaşırılmaz.
Havuzunuz ticari amaçlı kullanılıyorsa Fotometrik analiz kitlerini kullanmanızı tavsiye ederiz.
Fotometrik analiz kitleri için firmamızdan temin edebilirisiniz.
Serbest klor, bağlı klor ölçümü ?
1. Serbest klor - suda dezenfeksiyon kabiliyeti yüksek olan klordur;
2. Bağlı klor - amonyaklarla bağlı olan, istenilmeyen ve sağlığı tehdit eden klordur;
3. Toplam klor - serbest klor ve bağlı klorun toplamıdır.
Test kitlerin ölçtüğü değerler serbest klor ve toplam klor olup, bağlı klor bunlardan hesaplanabilir.
Nasıl ölçülür?
Tabletli test kiti:
- Test kitinin hazneleri su ile çalkalanıp doldurulur;
- Test kitinde DPD yazan hazneye,1 tane DPD1 tableti atılır, eriyene kadar çalkalanır.
- Oluşan renk, test kiti üzerindeki renk skalası ile karşılaştırılarak Serbest klor değeri okunur;
- Hazneyi boşaltmadan 1 tane DPD3 tableti ilave edilip, eriyene kadar çalkalanır. Renk değişimi olusa Toplam klor değeri okunur.
Bağlı klor : Toplam Klor (DPD3) - Serbest Klor (DPD1)
Havuzunuzda bağlı klor yok ise DPD3 attığınızda renk değişimi gözlenmez.
Ne zaman ölçülür?
Havuzun kullanımına bağlı olarak , ölçme programı oluşturulur. Villaların havuzlarında GÜNDE 1 kez ölçmek yeterli olabilir. Halka açık havuzlarda ise GÜNDE 3 kez ölçülmelidir
YOSUN ÖNLEYİCİ VE YOSUN ÖLDÜRÜCÜ
Havuz bakımında en sık yaşanan sorun yosundur. Normal bakım programlarında klor seviyesi düştüğünde, birkaç saat içinde bile, yosunun üremesi başlayabilir. Yosunla mücadele için birkaç çeşit kimyasal bulunur.
Yosun önleyici
Bu kimyasallar haftalık olarak havuza ilave edilir ve yosunun üremesine engel olmaya yardım eder. Tabii ki havuzda klor bulunmadığı sürece tek başlarına yosuna engel olamazlar, ama yosun oluşumunu yavaşlatırlar.
Yosun öldürücü
Havuzu yosun tuttuktan sonra, yosunu öldürmek amacıyla yosun öldürücü kullanılır. Bunlar yine klor ile birlikte etkili olup, tek başlarına yosunun üremesini yavaşlatır.
ÇÖKTÜRÜCÜ, TOPAKLAYICI- BERRAKLAŞTIRICILAR
(Flokasyon Malzemeleri)
Kum filtreleri, 20-40 mikronun (0.02mm-0.04mm) altındaki partikülleri tutamaz. Bu partiküller havuzun berraklığını bozup, bulanıklığa sebep olabilir.
Havuza belirli zamanlarda çöktürücü veya berraklaştırıcı atarak bu küçük partikülleri bir araya toplayabiliriz. Bunların bir kısmı filtreye takılırken bir kısmıda dibe çöker. Dibe çöken kısımlar dip süpürgesi dediğimiz işlemle havuzdan alınır.
En çok sorulan soru, Çöktürücü attıktan sonra motorları durduralım mı ?
Çöktürücü attıktan sonra, 4-5 saat çalıştırıp motorları kapatmanız en mantıklısıdır. Çünkü Sirkülasyon sistemi çalıştığında, çapları büyüyen partiküllerin bir kısmı filtre tarafından tutulur. Bu sayede dip süpürgesi işçiliğiniz azalır.
DİKKAT:
Genelde çöktürücüler kimyasal yapısı nedeniyle suya uygulandığında suda bir bulanıklaşma oluşturur. Bu durum endişe verici bir durum değildir. Topaklama ve çöktürme işlemi bitene kadar bu durum devam eder. Çöktürücü dozajını aşırı yaparsanız bulanıklık uzun sürer.
Tavsiye edilen miktar 100 m3 suiçin 1 kg dır.
Çöktürücüyü kullanırken uygulayacağınız miktarı bir kovaya koyup, üzerine 7-8 litre kadar su ekleyip, havuza serperek atarsanız, çöktürücüyü havuza dağıtmış ve işlemini hızlandırmış olursunuz.
Bu kimyasalları kullandığınızda filtre çabuk dolar, ters yıkama yapmayı unutmayın.
Berraklaştırıcılar,
Parlatıcılar da denilen bu ürünler, çöktürücünün çöktüremediği mikron seviyesindeki partikülleri filtreye taşıyarak havuzun temizliğine katkıda bulunurlar. Sadece fiziksel temizlik değil, yosun sporlarını da toplayıp filtreye taşıdıklarından dezenfeksiyona doğrudan katkıları vardır.
Çeşitli havuz sorunları
Genellikle, havuz sorunları yetersiz bakımdan dolayı meydana gelir. Sıkı bir havuz bakım proğramı sorunları önler ve havuzun dengesini sağlar.
Havuz suyunun düzenli olarak tahlil edilmemesi başta gelen eksikliklerdendir. Suyun durumunu ölçmeden havuza kimyasallar ilave etmek son derece yanlıştır. Bu testlerin sonuçlarına göre, kimyasal ilaveleri ile su dengeye getirilir.
Rastgele veya tahmine göre ilaçlamak hem havuza zararlı, hem sağlığı tehdit eder hemde en pahalı yöntemdir. Örneğin: pH 7.0'de klorun \%80'i aktif klor olarak havuzda bulunur; pH 8.0'da klorun yalnız \%20 aktif klor olarak bulunur.
En sık rastlanan havuz sorunları aşağıdadır:
Yosun
- Renkli su ( Yeşil , Kahverengi, )
- Bulanıklık
- Kaygan zemin
Yosun, oluşumu ve havuzun yeşilliği
Yosun en sık görülen havuz sorunudur. Sağlığa zararı olmamasına karşın, havuza pis ve çirkin görünüm verirler. Yosun ailesi çok geniştir; binlerce tür bulunmaktadır. Bunların yalnız küçük bir kısmı havuzlarda bulunur.
Hastalığa neden olmamasına karşın, sağlığı tehdit eden bakterilerin ve mikropların üremesi için ideal bir ortamı yaratırlar. Yosun aslında bir bitkidir ve güneş ışınlarından karbondioksit kullanarak beslenip büyürler. Onun ürettiği şekerler bakterilerin çoğalması için iyi bir güç kaynağıdır. Aynı zamanda klor yosuna karşı mücadele ederek kendini zayıflatıp tüketir. Bunun sonucu pH'ın yükselmesi ve yüksek pH'larda kalan klorun etkisi daha da azalır.
Yosunun kontrolsuz çoğalması havuzu bulandırır, suyu yeşile döndürür, havuzun zeminini kayganlaştırır ve pis kokulara neden olabilir. Ayrıca havuzun yüzeylerine lekeler yapabilir.
Nereden ve nasıl gelir?
Yosun kuruduğunda, mantar gibi toz şeklinde sporlar havaya uçar. Bir tanesi suya düştüğü anda canlanıp çoğalmaya başlar. Eğer havuzda klor (az da olsa ) varsa suya düşen sporlar ölür ve havuz temiz kalır. Ama havuz klordan yoksun kalırsa (birkaç saatliğine bile) yosun hızlı bir şekilde üreyip çoğalır.
Önlem
Önlemek her zaman çözmekten daha kolay ve daha iyidir. Sık sık su tahlilleri yapıp, suyun dengesini koruyarak yosun önlenebilir. Tabii ki havuzda klor varsa ... Klor seviyesini açık havuzlarda 1,00- 3,00ppm aralığında tutmaya özen gösterin.
Çözüm
Yosun sorunu olan havuzun düzeltilmesi için hayli çok klor ve yosun ilacı lazım olur. Klor şoklaması ile birlikte yosun öldürücü havuza ilave edildiğinde birkaç gün içerisinde havuz düzelebilir. Havuzun yüzeyleri fırçalanarak, yumuşamış yosunun zeminlerden çıkarılması gereklidir. Yosunun tamamen yok olduğundan emin olana kadar klorun seviyesi yüksek tutulmalıdır.
Yosun çeşitleri
Havuzlarda yosunu renginden tanırız. En yaygın ve yok etmesi en kolay olanı yeşil yosundur. Aynı zamanda en hızlı üreyen türüdür.
Siyah yosun ile mücadele etmek çok zordur. Bunun nedeni de yosunun üst üste tabaka şeklinde kalınlaşması ve sıvalar yada derz aralarında kendini gömmesidir. Havuza ilave edilen kimyasallar üst tabakayı öldürür ama bu ölen hücreleri alt tabaka için koruyucu kalkan olarak yapışık kalır. Siyah yosunu yok etmek için sık sık fırçalamak gerekir.
Bulanık su
- Donuk, Cansız su
- Süt gibi görünen su.
Havuzunuz berraklığını kaybettiğinde cazibesi de yok olur. İlk adım sorunun nedenini tespit etmektir. Nedenini öğrendikten sonra çözüm bulmak daha kolay olur.
Nedenleri
- pH yüksek;
- toplam alkalinite yüksek;
- stabilizatör yüksek;
- klor seviyesi düşük;
- kalsiyum sertliği yüksek;
- toplam çözünmüş maddeler (TDS) yüksek;
- fazla metaller (renkli su);
- yosun;
- filtrenin temizlenme, bakım veya servis ihtiyacı;
Önce suyun tahlillerini yapıp, sorunun ne olduğunu öğrenmek gerekir. Sebebini bulduktan sonra gerekli sayfadan daha detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Asistan kimya olarak Çalıştığımız havuzların sularını Sağlık Bakanlığı yönetmeliklerine uygunluğunu haftalık olarak kontrol ediyoruz.
Bulanık su sorunları için firmamızdan yardım alabilirsiniz.Bursa dışında iseniz firmamız ile iletişime geçtiğinizde sorun ile ilgili yardımcı olunacaktır.
Yanan gözler
- Burun ve gözler de yanma,
- Deri kurur ve kaşınır
- saçlar sertleşir
Havuz suyundan yanan gözler
Eğer yüzücüler yanan gözler, yanan burun veya kuru kaşınan ciltten yakınıyorlarsa, havuz suyunun dengesinde sorun var demektir.
Olasılık nedenleri aşağıdaki listededir:
- PH yüksek veya düşük,
- Toplam alkalinite düşük,
- Kalsiyum sertliği yüksek,
- Bağlı klor yüksek,
Bu parametreleri test edip istenilen seviyelerine getirdiğinizde, sorununuz ortadan kalkar.
Yanan gözler, göz kızarıklığı için firmamızı arayıp konu hakkında bilgi alabilirisiniz.
Klorun etkisi
Tavsiye edilen seviyelerin altındaki klor dezenfeksiyona yeterince yardımcı olamaz.
Yüzme havuzlarında klor kokuları
Havuzda yaşanan sorunlardan biride, yüzerken veya havuzun dışına klor kokusu gelmesidir. Aslında havuzun etrafında klor kokuları varsa, büyük ihtimalle suda serbest klor yetmediğinden dolayıdır. Yani havuzunuzda bağlı klor oluşmuştur.
Normal klor seviyelerinde su fazla klor kokmaz. Klor az olduğunda tam etkisini göstermeden amonyaklara bağlı kalır bağlı klor oluşur. Bu bağlı klorun dezenfekte potansiyeli çok düşük olup, sağlığımızı tehdit eden bir komplekstir.
Genelde havuzdan klor kokusu geldiğinde, havuza klor atmazlar bu durum, bağlı kloru arttırır ve sorunun daha da büyümesini sağlar.
Amonyaklar
Suda bulunan amonyak (NH3) ter ve idrar ile yüzücülerden gelir. Diğer azot içeren organik maddeler de aynı sonuca sebep olurlar.
Kloraminler
Amonyak veya azot serbest klor ile etkileştiğinde kloraminleri oluştururlar. Bunlar bağlı klor olarak da bilinir .Ayrıca kloraminler yüzücülerin gözlerini yakar, deride kurumaya sebep olabilir. Bağlı klor kokusunun astıma sebep olduğu söylensede, kanıtlanmış bir bulgu yoktur.
Çözüm
Klor şoklaması ile bağlı klorun işlevi tamamlanıp, kloraminler yok edilir. Bunu teyit etmek için serbest klor ve toplam klor ölçtüğünüzde aradaki (bağlı klor) farkı sıfır veya çok düşük olmalıdır.
· Bağlı klor = Toplam klor - Serbest klor
Tavsiye edilen bağlı klor değeri, max. 0,2 ppm dir.
Azami bağlı klor miktarı, serbest klorun değerinin yarısını geçmemelidir.
Yüzme havuzunda lekeler
Lekeler havuzun çekiciliğini etkilemektedir. Sıkı bir bakım programı ile su dengede tutulup bunun gibi sorunlar önlenebilir. Aksi takdirde; asit yıkama, leke çıkarıcı kimyasallar veya tekrar sıvamak/derz doldurmak gibi işlemler çok daha zahmetli ve maliyetli olur.
Lekeler havuza sağlık tehditi getirmez fakat havuza "kirli" görünüm verdiği için, yüzücülerde rahatsızlık yaratabilir.
Nedenleri
- Kalsiyum sertliği düşük;
- Toplam çözünmüş maddeler (TDS) yüksek;
- Sudaki metaller.
- Alkalinite düşüklüğü derz bozuklulatına sebep olur, bu durumda leke oluşturabilir.
Bu nedenleri araştırıp lekelenmeyi durdurabilirsiz.
Renkli (ama berrak) havuz suyu
Özellikle havuz yeni doldurulduğunda klorlandıktan sonra havuzun suyu renk değiştirir ama berraklığını kaybetmeyebilir. Genelikle yosundan dolayı olan havuzun yeşermesi bulanıklıkla meydana gelir. Berrak ve renkli suyun nedeni havuz suyunda bulunan metallerdir. Bu metaller doldurma su ile gelebilir, dengesiz suyun havuzdaki metal aksamlarının korozyonundan da olabilir.
Hangi metaller?
Havuzlarda en çok rastlanan metaller aşagıdakilerdir:
- Demir;
- Bakır;
- Mangan.
Çözüm
Klor şoklaması ile metal iyonları tamamen oksitlenip (su iyice renklenir) filtrasyon ve çöktürme ile havuzdan arıtılır. Bu işlemlerin tekrar etmesi gerekebilir ve bir haftadan fazla sürebilir.
Antiiyon veya iyon tutucu kullanarak metal iyonlarının klor ile reaksiyona girmeden tutulumu sağlanabilir. Havuzunuzda kuyu suyu kullanıyorsanız ve benzer bir sorun yaşıyorsanız bize ulaşabilirsiniz.
Demir
Klorlandığında, demir içeren su kırmızı veya kahverengiye dönüşür. Azami değeri 0.3mg/L dir.
Bakır
Klorlandığında, bakır içeren su yeşile dönüşür. Azami değeri 1.3mg/L dir.
Mangan
Klorlandığında, mangan içeren su koyu kahve veya siyaha dönüşür. Azami değeri 0.05mg/L dir
